Rozwód to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu rodziny. Poza zakończeniem relacji małżeńskiej trzeba uregulować także sprawy dotyczące dzieci – ich miejsca zamieszkania, alimentów oraz kontaktów z rodzicem, z którym dziecko na co dzień nie mieszka. To właśnie kwestia kontaktów rodzica z dzieckiem po rozwodzie bywa źródłem wielu konfliktów, dlatego warto wiedzieć, jak wygląda regulacja prawna i praktyka sądowa.

Prawo i obowiązek kontaktów rodziców z dzieckiem

W polskim prawie rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów, niezależnie od tego, czy rodzice są razem, czy się rozstali oraz niezależnie od tego, czy mają rodzice mają władzę rodzicielską, czy została im ona ograniczona lub odebrana. Kontakty mogą obejmować:

  • spotkania osobiste,

  • rozmowy telefoniczne i wideo,

  • korespondencję (np. SMS, e-mail),

  • inne formy komunikacji dostosowane do wieku dziecka.

Rodzic niepozostający z dzieckiem na co dzień również ma prawo i obowiązek utrzymywania relacji – to element budowania stabilności emocjonalnej dziecka.

Jak sąd reguluje kontakty?

Jeśli rodzice potrafią się porozumieć, mogą przedstawić sądowi porozumienie wychowawcze, w którym określą m.in. zasady kontaktów. Czasem wystarczy samo oświadczenie rodziców, że będą układać harmonogram spotkań z dzieckiem elastycznie i bez konfliktów. Na zgodny wniosek rodziców sąd odstępuje wtedy od orzekania o kontaktach. Jeżeli zgody brak, sąd sam ustali harmonogram, biorąc pod uwagę przede wszystkim dobro dziecka.

Najczęściej sąd ustala:

  • w jakie dni tygodnia i weekendy dziecko spędza z drugim rodzicem (np. w II i IV weekend miesiąca, od godz. 17:00 w piątek do godz. 17:00 w niedzielę, z możliwością przebywania i nocowania dziecka poza miejscem stałego pobytu),

  • zasady świąt, wakacji i ferii (np. w lata parzyste – od godz. 9:00 Wigilii Bożego Narodzenia do godz. 17:00 pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia; w lata nieparzyste – od godz. 9:00 do godz. 17:00 drugiego dnia Świąt Bożego Narodzenia,  z możliwością przebywania i nocowania dziecka poza miejscem stałego pobytu)

  • zasady przebywania z dzieckiem w dniu jego urodzin (np. w lata parzyste – od godz. 9:00 lub po zajęciach w placówce szkolnej do godz. 19:00, z możliwością przebywania i nocowania dziecka poza miejscem stałego pobytu)

  • możliwość kontaktów na odległość (np. rozmowa za pośrednictwem wideokonferencji w każdą środę od godz. 15:00 do godz. 16:00).Kontakty ojca z dzieckiem po rozwodzie

Sąd może także ograniczyć lub nadzorować kontakty (np. w obecności kuratora), jeśli wymaga tego dobro dziecka.

Kontakty z dzieckiem podczas rozwodu

Jeśli rodzice nie potrafią porozumieć się w zakresie kontaktów z dzieckiem jeszcze przed rozwodem, w pozwie o rozwód lub odpowiedzi na pozew można zawrzeć wniosek o zabezpieczenie kontaktów na czas trwania postępowania, które może trwać nawet latami. Warto więc zwrócić się do sądu o pomoc, aby nie stracić kontaktu i nie rozluźnić więzi ze swoją pociechą.

Co zrobić, gdy drugi rodzic utrudnia kontakty?

Jeśli jeden z rodziców nie respektuje ustalonych zasad, można zwrócić się do sądu o:

  • zagrożenie nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej za każde naruszenie,

  • zmianę sposobu wykonywania kontaktów,

  • ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica.

Podsumowanie

Kontakty z dzieckiem nie są przywilejem jednego z rodziców – to prawo i obowiązek obydwojga rodziców, a także prawo i potrzeba samego dziecka. Choć rozwód zmienia życie całej rodziny, relacja dziecka z obojgiem rodziców powinna pozostać jak najbardziej stabilna. Warto szukać porozumienia, a w razie trudności korzystać z pomocy mediatora lub wsparcia prawnego.